Alle begin is lastig... week 5

Gambia is een klein land met een oppervlakte van nog geen 12.000 vierkante kilometer. Het ligt aan de Atlantische kust en is aan de andere drie zijden omsloten door Senegal. Gambia heeft 1.8 miljoen inwoners waarvan de meerderheid behoren tot de Mandinka-stam (43%), de Wolof-stam (15%) en de Fula-stam (18%). Ook zijn er nog de Serer-stam en de Diola- stam, maar deze zijn niet zo groot vertegenwoordigt.

In Gambia is er één psychiatrisch ziekenhuis en dat is het Tanka Tanka Psychiatric Hospital. Van de buitenkant zie je een hoge muur met een grote poort.
Toen ik me op maandagmorgen meldde en door de poort reed, werd ik van alle kanten hartelijk welkom geheten. Er zijn gemiddeld rond de 85 patienten opgenomen. En aangezien dit het enige psychiatrische ziekenhuis in heel Gambia is, zit hier vanalles door elkaar. De meest voorkomende diagnose zijn schizofrenie en druggerelateerde psychoses. Maar ook verstandelijk beperkte mensen met in de buitenwereld nauwelijks kans van overleven zitten hier opgenomen.

In Gambia zit nog steeds een groot stigma op de psychiatrie. In de bush, wordt nog steeds geloofd dat deze mensen van de duivel bezeten zijn. Er wordt veel geld uitgegeven aan de zogenaamde maraboe's (medicijnmannen) om ze van deze kwaal te genezen, maar zonder resultaat. In vele gevallen wordt de betreffende persoon uiteindelijk door de familie verstoten en beland bij ons in het Tanka Tanka ziekenhuis.

Op maandagmorgen werd ik door Maria opgewacht en rondgeleid. Baba, de manager, was die dag afwezig en zou ik op woensdag ontmoeten.
Op het terrein van het Tanka Tanka staan verschillende gebouwen. De mannen en vrouwen slapen apart op zalen. Er is een groot middenplein met een basketbalveld, ook is er een volleybalveld en tafeltennisruimte.
Er is een grote moestuin, die er voor Afrikaanse begrippen prima bij ligt. Er zijn verschillende ruimtes voor de opnames, gesprekken met de arts, occupational therapy, kantoren, keuken, stafruimte, sanitair etc.

Toen ik het de eerste keer zag, was ik er toch wel van onder de indruk. Ik had het gevoel terug in de tijd te stappen. Echter went alles, dus inmiddels zie ik dat het Tanka Tanka het eigenlijk best aardig voor elkaar heeft voor Afrikaanse begrippen.

Als je eenmaal in Afrika bent, is het de kunst om alles in het juiste perspectief te plaatsen. Vooral als je hier bent om (samen) te werken. Als toerist kun je langs de zijlijn blijven staan en aanschouwend alles de revue laten passeren en verder gaan. Maar als je hier werkzaamheden wilt verrichten dan vraagt dat wel iets meer. Je moet leren begrijpen hoe hier gecommuniceerd wordt, hoe de cultuur in elkaar steekt, waar de gevoelige plekken zitten, waar de trots zit, wat de kwaliteiten zijn, wat de waarden en normen zijn van dit land en je daarna voegen etc.
Je kunt alles wel vanuit de Europese/ westerse hoek blijven bekijken, maar dan raak je, hoe dan ook, enorm verbijsterd en gefrustreerd. Wil je hier enige kans van slagen hebben in wat je ook doet, dan moet je je aanpassen, verwachtingen bijstellen en zaken vanuit het Afrikaanse perspectief gaan bekijken. En daarvoor had ik enkele dagen nodig.

Ik zal heel eerlijk zeggen dat ik die maandag toen ik terug reed naar Tanjeh, me zelf de vraag stelde: Kan ik dit wel? Wil ik dit wel? Wat kan ik nu in godsnaam doen in de 6 weken dat ik hier ben.... Het is een druppel op een gloeiende plaat... Ik voelde me onzeker en ik denk dat ik last had van een zogenaamde cultuurshok. Ik nam me voor om het even de tijd te geven en aan te kijken.

Dinsdag kon ik me even op andere zaken richten en ben ik bij Lilian en Laura (2 studenten van Gilde Opleiding, die ik begeleid) in het ziekenhuis in Tanjeh gaan kijken. Ik werd gastvrij ontvangen en kreeg en rondleiding en door het gepassioneerde personeel werd alles prachtig uitgelegd. Het ziekenhuisje is eenvoudig en basis, maar erg mooi om te zien met hoeveel bezieling er gewerkt wordt.
Het was deze dinsdag ook verloskundige dag. Dan komen alle vrouwen uit de ongeving met hun babies om deze te laten wegen, opmeten en vaccineren. Een prachtig gezicht! Honderden mooi uitgedoste vrouwen en babies, een grote chaos en
je mag meteen de handen uit de mouwen steken om mee te helpen. Erg leuk!

De dagen daarna toog ik weer volle goede moed naar het Tanka Tanka, alwaar ik telkens erg hartelijk en gastvrij ontvangen word. Woensdag stond in het teken van de overdracht van de goederen bij het Tanka Tanka. Ik werd door Baba en de rest van het personeel opgewacht en samen met de patienten hebben we de bus leeggehaald en alle goederen officieel overgedragen. De Gambianen houden van speechen, dus werd er door Baba veelvuldig dankjewel gezegd en moesten er foto's gemaakt worden. Erg bijzonder om mee te maken.

Op donderdag hebben Baba en ik besproken hoe ik mijn tijd in zou gaan vullen. We zijn overeengekomen dat ik de opnames ga volgen, evenals de gesprekken met de arts. Daarnaast zal ik me bezig gaan houden met het counselen van de patienten. Ik bekijk het bij de dag en ben me ervan bewust dat plannen elk moment kunnen veranderen. Toch merkte ik dat ik langzaam maar zeker mijn draai begon te vinden.

De vrijdag staat hier in het teken van de weekevaluaties van de studenten. Elk team presenteert zich en vertelt wat ze de afgelopen week hebben gedaan en wat de plannen voor de week erop zijn. Erg leuk om iedereen weer te zien en ook om te merken dat ook de studenten langzaam maar zeker hun draai beginnen te vinden. De sfeer is top! En om 16.30u wordt het weekend ingeluid met een welverdiend biertje.

Het weekend ziet er hier bijna hetzelfde uit als thuis. 's Avonds wordt er uit gegeten en daarna gestapt, gedanst en gedronken. Zaterdag en zondag wordt er gerelaxt aan het zwembad of op het strand. Huishoudelijke klusjes worden gedaan, reisblogs worden ge-update en ik ben bij de buurvouw op kraamvisite geweest, wat ook erg bijzonder was.
Er wordt geskyped met het thuisfront en op zondagavond ligt iedereen op tijd in bed, om zo op maandagochtend weer fit te zijn voor de nieuwe week.

Het is vreemd, maar ook bijzonder om mee te maken dat ik me steeds meer thuis begin te voelen en deel begin uit te maken van een andere cultuur.. Nederland lijkt enorm ver weg....
Een half jaar geleden zat ik nog thuis op de bank met een pittige burn out. En nu? Ik heb af en toe van die momentjes dat ik bij mezelf denk: Kijk mij hier nou eens effe in mijn eentje door Afrika gaan! Pfff... Ik kan echt wel de hele wereld aan!! En dan ga ik weer verder met een grote grijns op mijn gezicht...